Akut romatizmal hastalığı nedir ve nasıl tedavi edilir?

Akut romatizmal hastalığı (ARH), genellikle beta-hemolitik streptokok enfeksiyonuna bağlı olarak gelişen, immün sistemin aşırı yanıtı sonucu ortaya çıkan sistemik bir hastalıktır. Bu hastalık, genellikle çocukluk döneminde (5-15 yaş arası) görülmektedir ve kalp, eklemler, cilt ve sinir sistemini etkileyebilir. ARH, romatizmal ateş olarak da bilinir ve tedavi edilmediği takdirde kalıcı hasar ve komplikasyonlara yol açabilir.

ARH'nın belirtileri, enfeksiyonun şiddetine ve bireysel immün yanıtın farklılıklarına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

• Ateş
• Eklem ağrıları ve şişlik
• Kalp kapakçıklarında hasar (romatizmal kalp hastalığı)
• Deri döküntüleri
• Chorea (kontrol edilemeyen hareketler)
• Yorgunluk ve halsizlik

Akut romatizmal hastalığı, genellikle boğaz enfeksiyonuna neden olan beta-hemolitik streptokok bakterisinin yol açtığı farenjit sonrası gelişir. Bu durum, vücudun bu bakteri ile savaşmak için ürettiği antikorların, bazı durumlarda kalp ve eklemler gibi sağlıklı dokulara saldırmasına neden olur. Akut romatizmal hastalığının gelişiminde aşağıdaki faktörler etkili olabilir:

• Genetik yatkınlık
• Aşırı veya yetersiz bağışıklık yanıtı
• Enfekte olmuş bireylerle yakın temas

Akut romatizmal hastalığının tanısı, klinik bulguların yanı sıra laboratuvar testleri ile desteklenir. Tanı koymak için kullanılan yöntemler şunlardır:

• Fizik muayene: Eklemlerdeki şişlik ve hassasiyetin değerlendirilmesi
• Boğaz kültürü: Beta-hemolitik streptokok enfeksiyonunun varlığını tespit etmek için
• Kan testleri: Antistreptolizin O (ASO) düzeylerinin saptanması
• Ekokardiyografi: Kalp kapakçıklarının durumunu değerlendirmek için kullanılır

Akut romatizmal hastalığının tedavisi, hastalığın şiddetine ve belirtilere bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Temel tedavi yöntemleri şunlardır:

• Antibiyotik tedavisi: Beta-hemolitik streptokok enfeksiyonunu tedavi etmek için genellikle penisilin veya diğer antibiyotikler kullanılır.
• Anti-inflamatuar ilaçlar: Ağrı ve iltihabı azaltmak için non-steroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID) kullanılabilir.
• Kortikosteroidler: Şiddetli belirtilerde, eklem ve kalp iltihabını azaltmak amacıyla düşük doz kortikosteroidler verilebilir.
• Rehabilitasyon: Eklemlerdeki hareketi artırmak ve kas gücünü korumak amacıyla fizik tedavi önerilmektedir.

Akut romatizmal hastalığı, tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında romatizmal kalp hastalığı, kalp kapakçığı hasarı ve aritmi gibi durumlar bulunmaktadır. Önleme açısından, streptokok enfeksiyonlarının erken teşhisi ve tedavisi büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, enfekte bireylerle temastan kaçınmak ve hijyen kurallarına dikkat etmek de faydalıdır.

Akut romatizmal hastalığı, dikkatli bir şekilde yönetilmesi gereken önemli bir sağlık sorunudur. Erken teşhis ve tedavi, hastalığın seyrini olumlu yönde etkileyerek komplikasyon riskini azaltabilir. Bu nedenle, belirtiler görüldüğünde bir sağlık profesyoneline başvurmak son derece önemlidir.