Kalp romatizması, üst solunum yollarında meydana gelen hastalıklardan sonra eklemlerde oluşan iltihaplanma ile gelişen romatizmanın kalbe ulaşıp kalp kapaklarında da iltihaplanmaya neden olması ve bu iltihap nedeniyle kalp kapaklarının daralması ve yetersizliği durumuna denir. İyi tedavi edilmeyen romatizma zamanla kalp kapakçıklarına yerleşir. Bu kapakçıklardan en fazla mitral kapakçık etkilenir ve daralıp sertleşerek büzülür. Daha çok kadınlarda görülen kalp romatizması sonucu ortaya çıkan hastalığa mitral darlığı veya mitral stenoz adı verilir.

Kalp romatizmasında en önemli ve başlıca neden, bademcik ve boğaz gibi üst solunum yollarında ve eklemlerde iltihaplanmaya neden olan bakterilerden kaynaklanan romatizmanın iyi tedavi edilmemesi ile kalp kapakçıklarına kadar ulaşmasıdır. Kalp romatizması genellikle 5-15 yaş arası çocuklarda görülür.

Kalp romatizmasının başlıca belirtileri şunlardır:

Bu belirtilerin görülmesi durumunda kısa sürede doktora başvurulması gerekmektedir.

Kalp romatizması, erkeklere oranla kadınlarda daha fazla görülür ve genellikle küçük yaştaki çocuklarda rastlanır. Bunun yanı sıra, akut romatizmal hastalık geçiren hastaların yaklaşık %50'sinde de kalp romatizması görülmektedir. Kalp romatizması olan hastaların birçoğunda ilerleyen yaşlarda hastalık daha da belirginleşerek kalp kapak hasarları ortaya çıkmaktadır. Enfeksiyon genellikle çocukluk yaşlarında (5-15) görülür. Erken dönemde meydana gelen sıkıntıların sona ermesi ile hastalarda uzun süre şikâyet meydana gelmez. Ancak iyi tedavi edilmemişse kalp harabiyetine neden olur ve buna bağlı olarak nefes darlığı, çabuk yorulma ve çarpıntı gibi şikâyetler ortaya çıkmaya başlar. Kalp romatizması oldukça yavaş ilerleyen ve kendini hemen belli etmeyen bir hastalıktır. Çocukluk döneminde başlayan kalp romatizması, kendini orta yaşlarda belli eder.

Toplu halde yaşanılan okul, yurt ve askeri birlik gibi yerlerde hastalığın yayılması daha kolaydır ve bu yerlerde hastalık daha şiddetli geçmektedir. Üst solunum yolları enfeksiyonuna bağlı olarak meydana gelen bu hastalık, hava yolu ile bulaşıcı özellik gösterebilir ve solunum yollarında oluşan bu enfeksiyon yaklaşık üç hafta içinde akut romatizmal kalp hastalığının oluşmasına neden olur. Sık tekrarlayan boğaz enfeksiyonları hastalığın seyrini hızlandırabilir, bu nedenle toplu yaşanılan yerlerde gerekli önlemler alınmalıdır.

Kalp romatizmasının tedavisi, uzman bir hekim tarafından yapılacak muayenenin ardından tahlil ve ultrason gibi tetkiklerle elde edilecek bulgulara göre yapılır. Hastalığın tedavi edilmemesi daha çok ilerlemesine ve ileride daha kötü sonuçlara neden olabilir. Bu nedenle kalp romatizması teşhis ve tedavisi oldukça önemli ve ihmal edilmemesi gereken bir süreçtir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın ilerlemesini engellemek açısından hayati öneme sahiptir.