Akut eklem romatizması, belirli bir bakterinin neden olduğu boğaz enfeksiyonunun ardından ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Bu hastalık genellikle "A grubu beta hemolitik streptokok" adı verilen bakterilerin neden olduğu boğaz enfeksiyonları sonrasında gelişir. Boğaz enfeksiyonu sırasında ateş, boğaz ağrısı ve halsizlik gibi belirtiler görülebilir. Ancak, enfeksiyon bazen hafif seyredebilir ve belirgin semptomlar göstermeyebilir.

Boğaz enfeksiyonu iyileştikten sonra, akut eklem romatizması adı verilen bir durum ortaya çıkabilir. Bu durumda eklemlerde şişlik, ağrı ve iltihaplanma gibi belirtiler görülür. Ancak, bu hastalık sadece eklemleri değil, aynı zamanda kalbi de etkileyebilir ve bu durum oldukça tehlikelidir.

Romatizmanın neden olduğu kalpteki hasarlar ölümcül olabilir. Ancak, her boğaz enfeksiyonu geçiren kişide akut eklem romatizması gelişecek diye bir kural yoktur. Hastalığın oluşup oluşmayacağı kişinin genetik ve bağışıklık özelliklerine de bağlıdır.

Hastalığın en sık görüldüğü yaş aralığı 5-15 yaş arasıdır. Bu nedenle, bu yaş gruplarında boğaz enfeksiyonu geçiren her çocuk, eklem romatizması ihtimaline karşı dikkatlice izlenmelidir. Okullar, spor salonları ve askeri kışlalar gibi kalabalık ortamlar hastalığın bulaşma riskini artırır.

Gelişmiş ülkelerde akut eklem romatizmasının görülme oranı azalmıştır. Bu hastalık, A grubu beta hemolitik streptokok bakterisinin neden olduğu boğaz enfeksiyonları ile ilişkilidir. Bu bakteriler mikroskopta zincir şeklinde görünür ve gram-pozitif özellikte olup koyu renkte boyanırlar. İnsanlarda üst solunum yolu enfeksiyonuna neden olurlar ve bu enfeksiyonlar en fazla çocuklar ve gençlerde görülür. Bakterinin bulaşmasında kalabalık ortamlar büyük rol oynar. Ayrıca, soğuk mevsimlerde hastalığın görülme oranı daha yüksektir.

Akut eklem romatizması çok çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Özellikle hastalığın başlangıç dönemlerinde birçok başka hastalığı taklit etmesi tanı koymayı zorlaştırır. Çoğu zaman ateş ve eklem iltihabı ile ortaya çıkar. Hastada bir veya birkaç eklem şişer. Eğer kalbi tutarsa, göğüs ağrısı ilk belirti olabilir. Hastalığın gelişimi de başlangıcı gibi değişkenlik gösterir. Eklemlerin tutulduğu vakalarda eklemler ardışık olarak iltihaplanır. Ağrı, şişlik ve ısı artışı vardır. Her eklemdeki tutulum yaklaşık bir hafta kadar sürer.

Kalbin tutulduğu durumlarda ise hastalık daha uzun sürebilir ve altı aya kadar uzayabilir. Hastalığın kötü bir özelliği tekrarlamasıdır. Yani bir kere akut eklem romatizması hastalığına yakalanan kişi tekrar tekrar hasta olabilir. İlk geçirildiğinde hastalık bir bağışıklık geliştirmez ve kişiyi korumaz. Yinelemeler en sık ilk yıl içinde görülür. İlk ataktan sonra zaman geçtikçe hem tekrarlama oranı hem de yeni oluşan hastalığın şiddeti azalır.

Akut eklem romatizması tespit edildiğinde, hastalığın ilerlemesini durdurmak amacıyla erken ve uygun tedavi önemlidir. Antibiyotikler, özellikle streptokok enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca, anti-inflamatuar ilaçlar da ağrıyı ve iltihaplanmayı azaltmak için kullanılabilir. Ancak, kalpte meydana gelen hasarların geri döndürülemez olabileceği unutulmamalıdır.

Kalabalık ortamlardan kaçınmak, hijyen kurallarına uymak ve özellikle soğuk mevsimlerde bağışıklık sistemini kuvvetlendirmek, akut eklem romatizmasının önlenmesi açısından önemlidir. Ayrıca, boğaz enfeksiyonları ciddiye alınmalı ve uygun şekilde tedavi edilmelidir.

Bu bilgiler ışığında, akut eklem romatizmasının ciddi sonuçları olabileceği ve erken teşhis ile tedavinin hayati önem taşıdığı unutulmamalıdır. Eğitim ve farkındalık, hastalığın önlenmesinde ve yönetilmesinde kritik bir rol oynamaktadır.